Nửa Vời

Cũng lâu lắm rồi không nói chuyện với anh. Cũng còn lâu hơn nữa không thấy anh viết gì ra hồn trên trang nhật ký công cộng này. Có thể anh viết gì đó ở chỗ nào khác chăng, vì tính anh hay văn chương viết lách? Hay cũng có thể anh không có gì để viết vì cuộc đời anh mỗi ngày đang mờ nhạt trong cõi nhân gian này? Hoặc là anh vẫn còn tất bật với chén cơm manh áo mà không còn chút thời gian nào cho những dòng văn chương có dịp chảy ra trên bàn phím? Hay anh nhận ra rằng ngoài những dòng than vắn thở dài thì anh chẳng mang lại chút tâm lý tích cực nào cho những người lướt qua trang nhật ký của anh?

Những lần tôi nói chuyện với anh thường không có chủ đề gì cả. Anh thường bắt đầu với những câu hỏi thăm nhạt nhẽo như “Dạo này em khỏe không?” nhưng cũng có khi kiểu như thả thính “Đêm qua anh mơ thấy em”. Có khi chúng tôi nói về chuyện làm ăn mà hầu hết là chung quanh việc kinh doanh của tôi. Rồi lại có lúc chuyển mạch đột ngột sang chủ đề tâm linh, nhưng lại chủ yếu vẫn xoay quanh những trải nghiệm tâm linh của tôi chứ không phải của anh. Tôi thì thường vừa nói chuyện với anh vừa thu xếp công việc của ngày, hoặc đang chuẩn bị cho bài tập Yoga hay tọa thiền theo lịch định trước. Có lẽ vì vậy mà tôi cũng không có tâm trạng nào để hỏi chuyện làm ăn của anh hay con đường tu tập của anh ra sao. Có khi sau cuộc trò chuyện tôi mới chợt nhận ra mình vô tâm quá, nhưng mỗi khi nói chuyện với anh thì lại tất bật trả lời những câu hỏi của anh mà quên mất hỏi thăm anh vài câu xã giao cho đỡ nhạt.

Điều này trái hẳn với những ngày chúng tôi còn gặp nhau thường xuyên khi anh làm việc ở Sài Gòn. Khi đó tôi thường là người ngồi nghen anh kể chuyện trên trời dưới đất, vui có, buồn có, thật có, đùa có. Lúc đó tôi chỉ biết rằng anh là người làm việc chăm chỉ như một con ong, là người ăn ngủ với công việc dù cũng chỉ là nhân viên quản lý cấp thấp. Thực sự thì tôi có quý anh ở điểm đó và nghĩ rằng công ty nào cũng muốn có nhân viên như vậy. Qua những câu chuyện của anh thì tôi biết lờ mờ rằng tất cả những gì anh kiếm được chỉ là để chăm sóc cho song thân và huynh đệ của mình, chứ còn bản thân anh không giữ được gì ngoài cái vẻ của một nhân viên ưu tú và những vài mối quan hệ nửa vời. Nói ra có thể anh không công khai công nhận nhưng đúng là mọi thứ với anh hay của anh đều nửa vời.

Trụ cột nửa vời. Cứ như những lần tôi nghe được thì anh sẽ dành trọn cuộc đời lo lắng cho cha mẹ. Ừ, thì đúng vậy. Anh là anh lớn trong nhà và là người đầu tiên có thành tựu nhờ con đường học vấn. Cha mẹ anh có nguyện vọng là dốc hết sức lo cho anh để sau nhờ anh chăm lo cho những đứa em học hành đến nơi đến chốn. Thế mà sau khi anh ra trường mất gần hai năm mới có được việc làm. Trong thời gian mà anh thất nghiệp thì em trai kế của anh đỗ vào đại học Khoa học Xã Hội và Nhân Văn. Nhưng nó thấy liệu không nương tựa anh được nên nó phải thi lại vào trường Sư phạm trong chương trình tài trợ học phí của tỉnh nhà, từ bỏ ước mơ làm nhà văn mà nó thầm mong ước. Một đứa em gái thì bỏ học lấy chồng trong một kế hoạch nô dịch hóa trá hình bằng một cuộc hôn nhân của đàng trai. Sau này khi anh có việc làm đàng hoàng thì dường như mọi thứ quá muộn màng. Cũng may là anh đã có thể kịp nuôi cho đứa em út trong nhà kịp lúc. Nhưng xem ra anh làm đều đó cũng chẳng đến nơi đến chốn bởi sau chừng vài năm anh đã trở thành kẻ tha hương lãng tử trong lúc nó còn hơn nửa năm mới ra trường. Cha mẹ anh thì nghe nói là để lại cho mấy đứa em chăm sóc dưỡng nuôi. Hơn ba năm anh biệt tích xứ người, tiền cấp dưỡng chẳng hề ai nghe thấy. Nghe nói là lúc đó anh đang học cao học, chưa đi làm nên còn nhiều khó khăn. Nhưng mà sau khi anh học xong thì công việc cũng không khắm khá. Những trợ giúp của anh sau này cũng chẳng hơn gì những đứa em làm viên chức hưởng lương ba đồng ba cọc. Ừ, thì anh đúng là vẫn luôn muốn làm một trụ cột, nhưng xem ra anh cũng chỉ làm được nửa vời.

Thành đạt nửa vời. Ở một huyện vùng biên giới xa xôi có một cậu bé học rất giỏi. Cậu bé đó chính là anh. Ở tất cả các cấp lớp anh đều đứng hạng nhất và là học trò cưng của các thầy cô giáo. Nhưng mà thành tựu của anh không bao giờ vượt khỏi giới hạn của cái huyện nghèo ấy. Ở những năm cuối cấp anh luôn được chọn thi học sinh giỏi cấp huyện và luôn đạt danh hiệu, đem lại vinh dự cho trường mình. Nhưng sau khi được tuyển tiếp để thi cấp tỉnh thì anh không thu được kết quả gì. Sau này anh vào đại học thì cũng là cũng là trong nhóm mười sinh viên giỏi của khoa, nhưng chưa lần nào chạm đến vị trí số một cả. Đến khi anh có công việc tương đối ổn thì liên tục được tăng lương và danh hiệu ưu tú trong phạm vi phòng ban của anh, nhưng sáu năm trôi qua anh cũng chỉ là một trưởng nhóm nho nhỏ chứ chưa bao giờ được đề bạc vào cương vị quản lý cao hơn dù chỉ là phó trưởng phòng. Khi làm ở công ty nước ngoài thì cũng chỉ là chuyên viên cao cấp chứ chưa có thăng tiến gì hơn trước khi anh dứt áo ly hương. Nghe nói lúc anh học cao học bên ấy cũng đạt danh hiệu xuất sắc nhưng xem ra điều đó không giúp chi nhiều vì anh cũng chỉ là một quản lý kênh bán trực tuyến sau năm năm làm việc cật lực và trước khi chuyển sang làm ông chủ của một cơ sở kinh doanh thua lỗ. Với nhiều người bạn đồng liêu ở quê của anh thì anh hẳn vẫn là kẻ giỏi giang và thành đạt, nhưng có lẽ hơn anh là người hơn ai hết cảm nhận được nỗi đau của kẻ thành đạt nửa vời.

Thông minh nửa vời. Anh từ nhỏ theo đuổi thần tượng của mình là Gia Cát Lượng và thậm chí đôi khi còn nghĩ mình là Gia Cát Lượng. Việc anh học giỏi khiến bọn trẻ không có lý do gì phản bác điều đó mà thậm chí nhờ thế mà anh có một số bạn bè. Có những đứa thậm chí lúc đầu muốn giỏi hơn anh để nhưng rốt cuộc cũng không thành công và rồi trở thành bạn tốt. Mà rồi đó cũng chỉ là chuyện trẻ nít chứ còn khi bước một chân vào cuộc đời rồi thì sự giỏi giang đó không giúp anh đưa ra những quyết định khôn ngoan. Khi học đại học, anh chú tâm hoàn toàn vào những kiến thức trường lớp với mong muốn đạt thành tích cao trong học tập để sau này dễ kiếm được việc làm. Trong lúc bạn bè anh đi làm thêm để có thu nhập và tích lũy kinh nghiệm chuẩn bị cho việc ra trường thì anh cũng chỉ vài lần may mắn được học bổng của trường dành cho sinh viên tiên tiến. Tôi không dám bảo đó là một quyết định kém thông minh vì dù sao cũng là sự lựa chọn của mỗi người. Nhưng biết rằng nếu sinh viên nào cũng như anh thì tôi đã không bao giờ quen anh bởi tôi quen anh khi đi làm thêm trong một vài dự án mà anh làm trưởng nhóm. Dù sao thì hai năm thất nghiệp của anh sau khi ra trường tưởng cũng đủ cho anh chiêm nghiệm lại cách chọn lựa của mình. Mà rồi xem ra anh cũng chẳng rút kinh nghiệm được gì bởi anh cũng chỉ chăm chăm vào công việc thường ngày của một nhân viên mà không biết rằng nhiều đồng nghiệp của anh có thu nhập chính từ việc kinh doanh bên ngoài chứ không chỉ là đồng lương ít ỏi như anh. Có người đồng nghiệp mà cũng là bạn học cũ rủ anh tham gia dự án kinh doanh của anh ta bên ngoài nhưng anh phớt lờ đi và giải thích là không có vốn liếng, không có thời gian. Theo tôi thì anh chỉ là không có gan để bắt đầu những điều mới mẻ và không đủ sáng suốt rút kinh nghiệm từ những lần thất bại của mình. Chưa hết, những năm đầu phiêu bạt tha hương, thay vì bước chân ra đời thực để kiếm thu nhập và thu thập kinh nghiệm thì anh lại đầu tư một số vốn đáng kể cho học lên cao học. Tôi biết anh và gia đình anh coi trọng việc học, nhưng việc học suông ở trường lớp không bao giờ là một cứu cánh cho những khó khăn về kinh tế của anh. Có vài lần tôi khuyên anh hãy bắt đầu mua bán một cái gì đó dù chỉ là nhỏ để dần khuếch trương thành sự nghiệp. Lúc đó anh chỉ ậm ừ cho qua chuyện mà rồi tôi biết tính cố chấp của anh nên cũng không buồn nhắc lại. Gần đây, khi anh bảo tôi rằng anh đáng lẽ nghe lời tôi từ sớm thì mọi chuyện đã quá muộn màng.

Đào hoa nửa vời. Nếu chỉ nhìn vào cuộc sống hiện tại của anh thì làm sao ai biết được anh cũng là từng có một thời đào hoa. Có lẽ thân phận không bố thí cho anh một mối tình tuổi học trò nào cho nên sau này bất kỳ cơ hội nào đến anh đều tranh thủ nó. Tôi cũng đã có thể là một phần trong cái đoạn đào hoa đó của anh nhưng cũng vì tính nửa vời của anh mà tôi sớm bước ra khỏi cái vòng duyên nghiệp đó. Trong số những bạn học của tôi đi làm thêm thì có quá nửa từng làm thêm chỗ công ty của anh. Có những đứa làm người mẫu, tiếp tân còn có những đứa làm phỏng vấn viên tiếp thị. Bọn tôi quý anh vì thái độ làm việc nghiêm túc và sự chỉ bảo nhiệt tình của anh. Tôi nghĩ mình cũng có may mắn là một trong những người anh tin tưởng nhất và hay nhờ tôi giúp những việc quan trọng. Có những hôm anh ở lại văn phòng rất trễ và tôi cũng ở lại giúp anh công không. Sếp của anh và những đồng nghiệp biết việc ấy và từng tưởng chúng tôi là một cặp. Tôi thậm chí có lúc cũng tưởng như thế. Có những hôm ra về muộn thì tôi và anh hay cùng đi ăn tối với nhau. Có khi đó là quán ăn anh yêu thích, có khi là những quán ăn dành cho sinh viên mà tôi chỉ định. Tôi cũng không biết tự bao giờ cái tên anh trở nên thân quen với tôi đến nỗi anh anh là người duy nhất đi cùng tôi đến dự lễ tốt nghiệp đại học của mình. Tôi với anh có một điểm chung, đó là không bao giờ lỗi hẹn. Có hôm anh hẹn tôi đi uống cà phê mà trời thì mưa lất phất, lành lạnh thì tôi cũng đội mưa mà đến đúng giờ. Có lần chúng tôi hẹn đi uống cà phê Thủ Đức mà khi đến hẹn trời lại mưa tầm tã anh cũng đến đón tôi đi. Vậy đấy, ai nghe thấy cũng tưởng tượng một mối tình lãng mạn. Thế mà vào một ngày đẹp trời nọ tôi phát hiện rằng lâu nay anh còn có mối quan hệ với một cô bạn xinh đẹp cùng lớp với tôi. Không có bằng chứng gì cho chuyện yêu đương hay gì đó xa hơn, nhưng anh đã làm tôi hụt hẫng rất nhiều khi cảm giác rằng anh đối xử với ai cũng giống như với tôi. Sau đó anh không gặp tôi cả năm, tôi thì cũng không có lý do gì tìm anh. Trong thời gian đó cô bạn mà tôi nói cũng đi làm dâu xứ lạ còn anh thì nghe nói cũng trải qua những mối nghiệt duyên từ Bắc vào Nam. Những cuộc gặp gỡ, quen biết, hẹn hò rồi lại kết thúc nửa vời chứ không đem lại cho anh gì khác ngoài những vết thương lòng mãi sau còn rướm máu. Tôi thiết nghĩ đó cũng bởi từ một chút chân thật, một chút đa tình, vài phần lãng mạn và tính đánh trống bỏ vùi đáng trách của anh.

Giác ngộ nửa vời. Tôi cũng không biết gì nhiều về con đường tâm linh của anh cho đến khi tôi thấy anh viết mấy câu trạng thái về bản chất vô thường của đời người. Sau nhiều lần trò chuyện về chủ đề này tôi mới biết anh cũng đang lang thang đâu đó giữa trên con đường tầm đạo. Nghe nói anh từng trường chay trước khi vào đại học và đi hành lễ thường xuyên như những người trong Đạo của anh nhưng do những khó khăn do một mình xuống thành phố học hành nên anh đành gác lại việc đó và một ngày nào nó sẽ tiếp tục nó. Anh cũng lại có duyên làm người giữ thánh thất trong mấy năm học đại học và khi đó được trở lại với việc chay lạc cúng bái như xưa khi tìm một nơi nương tựa để tiết kiệm tiền nhà trọ. Nhưng rồi những khó khăn khi ra trường lại một lần nữa khiến đức tin của anh chao đảo. Cho đến khi tôi và anh gặp nhau thì anh chẳng còn hứng thú gì với chuyện tâm linh. Nhưng mà rồi cũng xui khiến thế nào mà có một sự cố tâm linh khiến mấy năm nay anh tìm lại con đường mà anh vốn phải đi. Anh không theo một vị thầy nào mà tự mình mài mò để mong một ngày tìm ra chân lý. Tôi biết cách làm của anh sẽ còn rất nhiều trở ngại vì anh nặng về lý thuyết hơn thực hành. Khi đàm đạo với anh thì đúng là tôi không thể theo kịp những kiến thức của anh về cấu tạo con người và các cõi giới trong vũ trụ. Nhưng ngược lại thì anh chưa bao giờ có những trải nghiệm của chính anh trong các cõi giới vô hình giống như tôi. Tuy rằng có những cõi giới khác mà tôi chưa hề đặt chân đến để cảm nhận theo miêu tả đầy lý thuyết của anh nhưng tôi tin rằng những kiến thức mà anh tiếp thu được sẽ giúp anh nhiều khi anh đặt những bước chân đầu tiên trên con đường chứng ngộ, nếu, và chỉ nếu như anh không bỏ cuộc giữa chừng.

Trải qua từng ấy năm, anh đã đi qua cái đỉnh dốc của cuộc đời và chắc hẳn sẽ dành nhiều thời gian xem xét lại nguồn gốc của những khổ đau một cách nghiêm túc hơn. Tôi không đồng hành cùng anh giống như những ngày tháng cũ khi tôi còn có thể ngồi làm việc cùng anh trong văn phòng hay khi anh mời tôi ly cà phê quán Tưởng Niệm mà tôi vẫn ở ngay đấy sau lưng anh trên một hành trình dài hơn. Vẫn còn một bức màn bí mật nào đó khiến tôi không nhìn thấy anh hay nhận ra anh trong những cuộc du hành chớp nhoáng vào tiền kiếp của mình. Cũng có thể như thế sẽ tốt hơn cho cả hai khi còn phải trao đổi với nhau nhiều hơn như là hai người bạn, không phải chỉ là bạn bình thường nơi cõi ta bà này mà còn ở những nơi xa hơn ngoài kia nữa. Điều duy nhất tôi vẫn hằng cầu nguyện cho anh là hãy luôn cố gắng và đừng làm mọi việc nửa vời.