Tiếng gà gáy xa xa, từng hồi. Trong những quãng ngắt có thể nghe thấy tiếng lộc cộc của xe trâu, tiếng thình thịch của những bàn chân trần trên con đường mòn nhỏ nối xóm nghèo với cánh đồng xa đến tận biên giới. Cái se lạnh của trời khuya và cả nỗi lo lắng khi sắp đối mặt với cuộc thi quan trọng nhất trong một đoạn đường dài học tập đã làm cho cậu học trò nhỏ thức giấc. Dù sao thì tính ham ăn ham ngủ của tuổi mới lớn cũng còn đấy nên cậu bé không choàng dậy ngay mà nằm đó lắng nghe một ngày mới đang đến. Ánh lửa từ bếp sáng lấp loé qua vách nan trúc một màu đỏ nhạt, thỉnh thoảng bị khuất vì ánh đèn dầu gần hơn. Dưới bếp có tiếng lèo xèo quen thuộc. Cậu bé biết đó là mẹ đang chiên cơm cho mình ăn lót lòng trước khi đi thi xa. Bên chiếc bàn làm bằng gỗ ván ép đen và phồng lên từng chỗ cho quá cũ, người cha trong bộ bà ba trắng đang châm bình trà, cũng rất quen như mọi buổi sáng. Giọng người mẹ từ bếp vọng lên:
- Ông ơi! Ông coi mấy giờ rồi kêu con nó dậy ăn cơm rồi đi thi đi!
- Để cho nó ngủ thêm chút đi bà - giọng chậm rải đáp lại của người cha.
Rồi họ lại im lặng. Lúc sau người mẹ bưng một bát cơm chiên thật to từ bếp lên. Người cha lại hỏi:
- Bà có nhiêu tiền? Coi cho con để nó có tiền ăn trưa. Đường xa, chắc nó không thể về kịp vì còn thi buổi chiều nữa.
- Để tôi xem - người mẹ loay hoay tìm trong túi trước, túi sau rồi góp được cả thải bốn trăm đồng.
- Chỉ còn nhiêu đó thôi hả bà?
Hai người nhìn nhau, rất lâu, những giọt nước mắt lăn dài xuống đôi gò má xạm đen vì mưa nắng của người mẹ xuống chiếc áo bà ba đầy những mãnh vá dọc ngang. Người cha cuối mặt, thở dài, rồi cố nói trong lời nghèn nghẹn:
- Nhiêu đó thì làm sau đủ ăn một ổ bánh mì lạc bà!
- Tôi đã tìm hết trong nhà, chỉ còn vậy thôi.
- Bà vào kêu con dậy giúp tôi. Để tôi đi qua nhà chị tư mượn chút đỉnh. Nếu bụng không no làm sao con nó thi được.
Rồi người cha bước ra khỏi nhà, bóng mờ dần trong chạng vạng. Vài phút sau, nghe có tiếng người trò chuyện xa xa:
- Ai đó?
- Em đây chị tư.
- Có gì mà chú gọi tôi sớm vậy?
- Gọi chị dậy lúc này thật là không phải. Nhưng mà chị thông cảm vì thằng con em hôm nay nó đi thi. Vợ chồng em đang kẹt quá nên chị có lòng cho em mượn năm ngàn cho nó có ăn trưa. Vài bữa bán được vách em trả lại chị.
Rồi tiếng nhỏ hơn, khi người mẹ bước đến gọi cậu bé dậy ăn cơm. Cậu bé vờ như không nghe gì thấy gì, và người mẹ cũng không tinh ý đủ để nhận ra những vệt nước rướm trong hai con mắt của cậu con trai mình. Cậu bé ngồi ăn chừng vài muỗng lại uống miếng nước, cứ nghẹn mãi chứ không ăn nhanh như mọi ngày. Đang ăn thì người cha về đến, đưa cho người mẹ bốn ngàn đồng rồi bảo:
- Đột xuất quá nên chị tư cũng chỉ có chừng này, dù sau cũng hơn là mình có.
- Vậy đưa hết cho con nghen ông?
Không cần đợi trả lời, người mẹ đưa hết bốn ngàn tư cho con trai và dặn hãy giữ cho cẩn thận kẻo mất. Cậu bé đưa hai tay nhận số tiền rồi dạ một tiếng chứ cũng không nói gì. Rồi quay lại bàn, ngồi ăn tiếp những miếng cơm chiên còn lại, cứ nghẹn, rồi uống nước, rồi nghẹn, rồi uống nước.
Tiếng gà thưa dần, tiếng chân người nhiều dần. Cậu bé mặt áo trắng, quần dài, gom mấy giấy tờ cần thiết rồi dắt xe ra đường, vội vả khoanh tay thưa cha thưa mẹ đi thi. Thỉnh thoảng ngoáy đầu lại nhìn phía sau còn thấy cha mẹ mình đứng trông theo. Bây giờ thị cậu bé có thể khóc rồi. Trên con đường làng nhỏ hẹp, người người theo hướng Tây đến với ruộng đồng. Chỉ có chiếc áo trắng nhỏ ấy trên chiếc xe đạp cũ kỹ theo hướng Đông khuất dần sau những hàng tre trúc.
